کتابشناسی هنر اسلامی

1-کتاب‌شناسی توصیفی فلسفه هنر (از آغاز تا پایان 1390) را به کوشش تقی اکبرزاده ؛ انتشارات فرهنگستان هنر.

این اثر اولین کتاب‌شناسی مستقل درباره فلسفه هنر به زبان فارسی است که به معرفی 549 عنوان کتاب در این زمینه می‌پردازد و می‌تواند ابزاری کارآمد در خدمت استادان و پژوهشگران و دانشجویان باشد.

در حال حاضر در عموم بانک‌های اطلاعاتی داخلی کتاب، فقط به اطلاعات نشر‌شناختی کتاب‌ها بسنده ‌شده است و بخش‌بندی محتوای متنی در بیشتر بانک‌های مذکور وجود ندارد. در این کتاب‌شناسی با روش طبقه‌بندی موضوعی، و ارزیابی دقیق محتوای کتاب‌ها ــ که وجه تمایز این کتاب‌شناسی است ــ مداخل به دو بخش تقسیم شده‌اند: بخش اول دربردارنده 397 عنوان در زمینه کلیات فلسفه هنر است و در بخش دوم دیگر گونه‌های هنری قرار دارند که به‌ترتیب 29 عنوان به فلسفه هنرهای تجسمی، 53 عنوان به فلسفه معماری و شهرسازی، 7 عنوان به فلسفه تئاتر، 14 عنوان به فلسفه موسیقی، و 49 عنوان به فلسفه سینما اختصاص دارد.

از آنجا که میان مباحث نظری هنر مانند فلسفه هنر، جامعه‌شناسی هنر، روا‌ن‌شناسی هنر، تاریخ هنر و... تأثیرات متقابل وجود دارد و نمی‌توان مرز دقیقی بین حوزه‌های مذکور ترسیم کرد، برای استفاده هرچه‌بیشتر مخاطبان و علاقه‌مندان این حوزه، بعضی منابع مرتبط با فلسفه هنر نیز به این کتاب‌شناسی افزوده شده است. این اثر بررسی توصیفی تمامی کتاب‌های چاپ‌شده در زمینه فلسفه هنر تا پایان سال 1390 را دربرمی‌گیرد.

کتاب کتاب‌شناسی توصیفی فلسفه هنر، در 567 صفحه و قطع وزیری، با شمارگان 500 نسخه و بهای 120هزار تومان منتشر شده است.

2-کتابشناسی هنر اسلامی

مؤلف: پایگاه‌اطلاع‌رسانی‌سراسری‌اسلامی(پارسا) ناشر: موسسه اطلاع‌رسانی اسلامی مرجع ؛ زبان: فارسی ؛ سال چاپ: 1384نوبت چاپ: 1تیراژ: 1000

نسخه تعداد صفحات: 664.

تعداد 4538 منبع مرتبط با هنر اسلامی در زمینه‌ی ادبیات، خوشنویسی، صنایع دستی، معماری، موسیقی، نقاشی، هنرمندان و هنرپژوهان، و هنرهای نمایشی ضمن شناسایی و مآخذ شناسی، موضوع‌بندی شده است. در حدود نیمی از این منابع دارای چکیده‌های راهنما هستند. منابع این کتاب شناسی شامل کتاب، مقاله اعم از مقاله‌ی نشریه‌ها، دایره‌المعارف‌ها، و مجموعه مقالات و پایان‌نامه و بیشتر منابع معرفی شده به سه زبان فارسی، عربی، و انگلیسی است. تقسیم‌بندی اصلی کتاب به صورت موضوعی است. در ذیل هر یک از عنوان‌های کتاب، مدخل‌ها بر اساس الفبای پدیدآورندگان و عناوین مدارک مرتب شده‌اند. هر واحد اطلاعاتی، با یک شماره‌ی پیاپی مشخص می‌شود و شامل سه قسمت اصلی است: مآخذ شناسی که شامل پدیدآورنده، عنوان، مشخصات، ارتباطات محتوایی، کدها، و ملاحظات است، نمایه‌ی موضوعی، و چکیده. در پایان کتاب نیز فهرستواره‌ها و جدول‌های آماری فراهم آمده است. گفتنی است در این کتابشناسی، نسخه‌های خطی معرفی نشده‌اند.

3-ک‍ت‍اب‌ ش‍ن‍اسی‌ ه‍ن‍ر ایران‌ ق‍ب‍ل‌ از اس‍لام

نویسنده :آرین آزموده ؛ محل نشرتهران ؛ ناشردان‍ش‍گ‍اه‌ ف‍ارابی‌ ؛ تاریخ نشر1353

؛ تعداد صفحه 138.

این کتاب شناسی مربوط به قبل از اسلام درایران است ولی برای اینکه تفاوت دو دوره اسلامی وغیر اسلامی مشخص گردد آورده شد. البته لازم به تکمیل این کتاب درقبل ازاسلام در تمام کشورهای اسلامی نیاز می باشد.

در کتابشناسی حاضر با موضوع هنر ایران قبل از اسلام کوشیده شده است تا کتاب ها و مقاله ها درباره این موضوع گردآوری و معرفی شوند. در تدوین تمام کتابشناسی هایی که خاص مسائل ایران تهیه می شوند همواره یک مشکل مشترک وجود دارد و آن اینست که همه کتاب ها و مقالات در یک کتابخانه متمرکز نیستند از اینرو تدوین کتابشناسی به ناچار از روی کتابشناسی های دیگر انجام می گیرد. در این اثر نخست با استفاده از کتابشناسی های عام، اختصاصی، کتابنامه آخر کتاب ها و مقالات و فهرست کتابخانه های مختلف صورت جامعی از نام و مشخصات کتاب ها و مقالات فراهم آمده و در مرحله بعدی تکمیل اطلاعات و مشخصات کتابشناسی هر کتاب و مقاله و تعیین دقیق موضوع آن صورت پذیرفته است.

4-“کتابشناسی هنر” از آثار گرانسنگ و بسیار حائز اهمیتی است که توسط عباس مافی در سال ۱۳۵۵ خورشیدی به رشته تحریر و نگارش درآمده است. می‌باشد.

باید توضیح را اینگونه آغاز کرد که کتابشناسی موضوعی هنر دربردارنده کتاب‌ها و نشریاتی در باب هنر می‌باشد که به زبان شیرین پارسی و در دهه‌های منتهی به دهه پنجاه خورشیدی، طبع و نشر یافته است.

رده‌بندی این این کتابشناسی بر مبنای روش ده‌دهی دیویی است که به ناچار دگرگونی‌هایی نیز در آن ایراد شده است. همچنین در نظر داشته باشید که کتاب‌ها و مقالات موجود در این کتاب از دو بخش تشکیل شده‌اند:

بخش نخست شامل مشخصات کتاب‌هایی است که از آغاز پیدایش صنعت چاپ در ایران تا سال ۱۳۵۵ خورشیدی به فارسی نوشته و منتشر شده‌اند.

بخش دوم که شامل مقاله هایی است که در نشریات ادواری یا مجموعه‌ها منتشر و به دو صورت فهرست شده‌اند. این بخش شامل ۱۱۹ مقاله می‌باشد که به مرور منتشر شده‌اند.

5-مدخلی به هنر اسلامی

Doorways to Islamic Art

Doorways to Islamic Art

by Sylvia Godlas

Bibliography and Resources

Many of the books listed here are affordable and useful for student projects. Many are available in paperback. Some, however, are large, expensive hardbacks. These works can often be found at the public or university library.

If your budget will afford one costly reference book, be sure to get Paccard’s *Traditional Islamic Craft in Moroccan Architecture.* For ceramic tile and tessellation design, refer to Vol. 1. For instructions in carved or chiseled plaster or for projects in wood, refer to Vol. 2. (This set of books is outstanding in content and rich in photos of techniques that demystify processes unfamiliar to the Western artist.)

Acedo, Aurelio Cid. The Alhambra: in detail. Translated by P. S. Grant. Granada: Ediciones Capitel, n.d., (after 1988).

Ardalan, Nader, and Laleh Bakhtiar. The Sense of Unity: The Sufi Tradition in Persian Architecture. Chicago: University of Chicago Press, 1973.

Atasoy, Nurhan, and Julian Raby. Iznik: The Pottery of Ottoman Turkey. London: Alexandria Press, 1989.

Atil, Esin, ed. Turkish Art. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press and New York: Harry N. Abrams, Inc., 1980.

Ayoub, Abderrahman, Jamila Binous, Abderrazak Gragueb, Ali Mtimet, Hedi Slim. Umm El Madayan: An Islamic City Through the Ages. Translated by Kathleen Leverich. Boston: Houghton Mifflin Company, 1994.

Boukobza, Andre. La Poterie Marocaine. Paris: Jean-Pierre Taillandier, Sochepress, 1987 (in French only, but where geometric design on pottery is concerned, the pictures say it all.)

Brend, Barbara. Islamic Art. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1991.

Burckhardt, Titus. Sacred Art in East and West: Its Principles and Methods. Translated by Lord Northbourne. Bedfont, Middlesex, UK: Perennial Books Ltd., 1967.

______. Art of Islam: Language and Meaning. Translated by J. Peter Hobson. Westerham, Kent, UK: World of Islam Festival Trust, 1976.

______. Fez: City of Islam. Translated by William Stoddart. Cambridge, UK: The Islamic Texts Society, 1992.

Critchlow, Keith. Islamic Patterns: An Analytical and Cosmological Approach. New York: Schocken Books, 1976.

Dodds, Jerrilynn D. ed. Al-Andalus: The Art of Islamic Spain. New York: The Metropolitan Museum of Art, 1992.

Giorgini, Frank. Handmade Tiles. 144 pp. See Lark Books Catalogue #253. Useful for a project in ceramic tiles and handmade tiles. It gives detailed step by step procedures for producing Islamic type tessellations.

Gluck, Jay, and Sumi Hiramoto Gluck. A Survey of Persian Handicraft. Tehran: Bank Melli Iran, 1977.

Hedgecoe, John, and Salma Samar Damluji. Zillij: The Art of Moroccan Ceramics. Reading, UK: Garnet Publishing Limited, 1992.

Khatibi, Abdelkebir, and Mohammed Sijelmassi. The Splendour of Islamic Calligraphy. Translated by James Hughes. New York: Rizzoli International Publications, 1977.

Lings, Martin. The Quranic Art of Calligraphy and Illumination. Boulder, CO: Shambhala, 1976.

Nasr, Seyyed Hossein. Islamic Art and Spirituality. Albany, NY: State University of New York Press, 1987.

Necipoglu, Gulru. The Topkapi Scroll: Geometry and Ornament in Islamic Architecture. Santa Monica: The Getty Center for the History of Art and the Humanities, 1995.

Paccard, Andre. Traditional Islamic Craft in Moroccan Architecture. 2 vols. Saint-Jorioz, France: Editions Atelier 74, 1980.

Papadopoulo, Alexandre. Islam and Muslim Art. Translated by Robert Erich Wolf. New York: Harry N. Abrams, Inc., 1979.

Petsopoulos, Yanni, ed. Tulips, Arabesques and Turbans: Decorative Arts from the Ottoman Empire. New York: Abbeville Press, 1982.

Pope, Arthur Upham, and Phyllis Ackerman. A Survey of Persian Art. Vol. 4, Ceramic Arts, Calligraphy and Epigraphy, and vol. 9, Pottery and Faience. Tehran: Soroush Press, n.d.

Safadi, Yasin Hamid. Islamic Calligraphy. Boulder: Shambhala, 1979. El-Sa’id, Issam, and Ayse Parman. Geometric Concepts in Islamic Art. Palo Alto, CA: Dale Seymour Publications, 1976.

Wilkinson, Charles K. Nishapur: Pottery of the Early Islamic Period. New York: The Metropolitan Museum of Art, n.d.

Dover Publications:

Akar, Azade. Authentic Turkish Designs. New York: Dover Publications, 1992.

______. Treasury of Turkish Designs: 670 Motifs from Iznik Pottery. New York: Dover Publications, 1988. Bourgoin, J. Arabic Allover Patterns. New York: Dover Publications, 1976 and 1985.

______. Arabic Geometrical Pattern and Design: 200 plates. New York: Dover Publications, 1973.

D’Avennes, Prisse, ed. Arabic Art in Color. New York: Dover Publications, 1978.

Dowlatshahi, Ali. Persian Designs and Motifs: for Artists and Craftsmen. New York: Dover Publications, 1979.

Simalkoff, N. Islamic Designs: in Color. New York: Dover Publications, 1993. Wilson, Eva. Islamic Designs: for Artists and Craftspeople. New York: Dover Publications, 1988.

See also:

Shabbas, Audrey. AWAIR Catalogue. Berkeley: AWAIR, annually updated.

Books from the AWAIR Catalogue:

MusŽe ‘Art et d’histoire. Islamic Calligraphy/Calligraphie Islamique. Geneva: Treasures of Islam, 1988. Bilingual.

Seymour, Dale, and Jill Barton. Introduction to Tessellations. Palo Alto, CA: Dale Seymour Publications, 1989.

Shabbas, Audrey. A Medieval Banquet in the Alhambra Palace. Berkeley: AWAIR, 1994. 7th through 12th, social studies/across the curriculum.

Shabbas, Audrey, and Ayad Al-Qazzaz, eds. The Arab World Notebook: For the Secondary School Level. Berkeley: Najda, 1990. Loose-leaf binder of some 460 pages of duplicate masters.