نظریه پردازی قرآن بنیان: رهیافت های توسعه روش نظریه پردازی

نویسنده: سعید بهمنی

انتشارات: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

تهیه کننده ها: پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن

شهید سیدمحمدباقر صدر یکی از عالمان نظریه‌پرداز شیعه در نیم قرن اخیر است. او با احیای تفکر اجتهادی شیعی در عرصه‌های گوناگون، به مسائل جدید جامعۀ اسلامی توجه کرد و ابواب چشمگیری از پژوهش دربارۀ آنها را گشود. او برای پاسخ‌دهی به مسائل جهان معاصر، به قرآن روی آورد. هدف وی نظریه‌پردازی در قرآن کریم بود و روشی که پیشنهاد می‌کند، تفسیر موضوعی منتج به نظریه است. کوشش پیشتازانۀ این مرجع مجاهد و نبوغ او در برداشت از دین همراه با شخصیت انقلابی و محبوب او به‌ویژه در محافل انقلابی و علمی ایران سبب شد پس از شهادت وی، توجه حوزه و دانشگاه در ایران به روش تفسیر موضوعی و برخی نظریه‌های برآمده از قرآن وی جلب شود.

سه عامل اصلی انتخاب روش شهید صدر برای بررسی و نقد عبارت‌اند از: 1. تنها عالم تراز اول شیعه است که به‌طورمستقیم روش تفسیر جزئی‌نگر را نقد کرد و روش جدیدی را متناسب با نیازهای زمانه پیشنهاد کرد؛ 2. تأکید وی بر نظریه‌پردازی؛ 3. اجرای نمونۀ عملی.